پاک کننده های سیستم سوخت

انواع مکمل سوخت دیزلی

مکمل های افزودنی سوخت دیزل در حقیقت چند وظیفۀ مهم را ایفا می­‌کنند. اگر برگه مشخصات ASTM (لیست خواص) بنزین و دیزل را مقایسه کنید ، به نظر می رسد دیزل دارای خواص بیشتری است که باید توسط مواد افزودنی محافظت شود. مطمئناً مواد افزودنی سوخت دیزل بیشتری در بازار وجود دارد که مصرف کنندگان با استفاده از این مواد اطمینان حاصل كنند كه دیزل مورد نظر عملكرد خود را به خوبی انجام می دهد.

علت این امر ممکن است با این واقعیت ارتباط داشته باشد که بنزین بسیار پالایش شده تر است و سوخت سبک تری است، در حالی که دیزل سوخت سنگین تری است و بنابراین بیشتر مستعد خاموش شدن است. روان کاری افزایش عدد ستان ، بهبود عملکرد سوخت در هوای سرد و جلوگیری از تبلور سوخت، افزایش پایداری سوخت، تمیز کردن باک و سیستم انتقال سوخت خودرو و… همه اینها خواص اساسی ای هستند که توسط مواد افزودنی بهبود می­‌یابند.

مهم ترین وظیفۀ آن­ها افزایش عدد ستان و افزایش سرعت احتراق در سیلندر است. عدد ستان (Cetane Number) معیاری برای تعیین کیفیت گازوئیل و سوخت های دیزلی می­‌باشد. هرچه عدد ستان بالاتر باشد، عمل احتراق درون سیلندر سریع تر انجام شده و گازوئیل دارای کیفیت بالاتری می­‌باشد.

در موتور دیزلی بر خلاف موتور بنزینی که احتراق به صورت همزمان با پاشش سوخت داخل سیلندر رخ می­دهد، بین پاشش سوخت و احتراق مقداری فاصله می­‌افتد که آن را دورۀ تأخیر احتراق می­‌نامند. دورۀ تأخیر به نوع سوخت، طرح موتور و شرایط احتراق بستگی دارد.

پس از رسیدن به شرایط احتراق سوخت به طور خود به خود و بدون جرقه زدن شمع، در اثر فشار و دمای بالا می­سوزد و در مرحلۀ سوم سیلندر منبسط می‌­شود. نهایتاً در مرحلۀ چهارم گازهای حاصل از احتراق از طریق اگزوز از محفظه خارج می‌­شوند.

با توجه به موارد ذکر شده، ساختار شیمیایی گازوئیل به عنوان سوخت موتور دیزلی و شرایط موتور دیزل باید به نحوی باشد که امکان احتراق خود به خود داخل محفظۀ احتراق را تسهیل کنند. مکمل های افزایندۀ عدد ستان با افزودن هیدروکربن های پارافینی زنجیری به سوخت سبب افزایش عدد ستان و بهبود عملکرد موتور دیزلی می­شوند.

شما می­توانید اطلاعات کامل دربارۀ عدد ستان و سوخت وسایل دیزلی را در مقالۀ مشخصات گازوئیل و استانداردهای آلایندگی مطالعه فرمایید.

یکی دیگر از مکمل های سوخت دیزل مکمل های ضد یخ سوخت هستند. در هوای سرد زمستان ویسکوزیتۀ گازوئیل افزایش یافته و حالت ژله ای به خود می­‌گیرد. این امر سبب انسداد فیلتر سوخت و اخلال در عملکرد موتور دیزلی می­‌گردد. از این رو از مواد افزودنی ضد یخ (Anti Gel Additives) استفاده می­‌شود تا سوخت در هوای سرد به صورت روان و خوب کار کند.

برخی دیگر از مکمل های دیزل هم وجود دارند که به عنوان پاک کننده های سیستم سوخت و تثبیت کننده های سوخت استفاده می‌­شوند که در قسمت قبلی توضیح داده شدند.

برندهای معروف مکمل سوخت دیزلی

لوکاس (Lucas Oil)

روغن لوکاس یکی از محبوب ترین روان کننده های خودرو و تولید کننده مواد افزودنی سوخت در آمریکای شمالی است. این شرکت که در سال 1989 تأسیس شد و سرانجام به یک شرکت چند میلیون دلاری تبدیل شد، مقر آن در کالیفرنیای ایالات متحده است. پرفروش ترین محصول تصفیه شده سوخت دیزل آن ، تصفیه سوخت Lucas 10013 است.

استانادین (Stanadyne)

از حدود سال 1876 میلادی کمپانی استانادین شروع به کار کرده و همواره از پیشگامان تولید محصولات جدید بوده است. این کمپانی در حال حاضر در زمینۀ ساخت سیستم ها و محصولات بنزینی و دیزلی فعالیت دارد. این شرکت به علت فرمول خاص خود از برندهای معروف و معتبر در عرصۀ مکمل های سوخت است.

هاوز (Howes)

هاوز پس از شروع کار در سال 1920 به عنوان یک شرکت تولید روان کننده ها معروف شد. در ادامۀ فعالیتش به یکی از بهترین مارک های افزودنی سوخت دیزل تبدیل شد. دفتر مرکزی این شرکت در شمال کینگستون واقع در R.I است. از مهم ترین تولیدات این شرکت یکی از مواد افزودنی سوخت مورد استفاده برای کامیون های دیزلی ، Howes Diesel Treat است.

ساختار مکمل های افزایندۀ عدد اکتان بنزین (Octane Boosters)

این نوع مکمل ها به منظور افزایش عدد اکتان سوخت ها و کمک به بهسوزی سوخت و افزایش راندمان موتور احتراق داخلی طراحی شده اند.

عدد اکتان

عدد اکتان (Octane Number) معیاری برای تعیین کیفیت احتراق سوخت در  موتورهای احتراق داخلی می­باشد. هرچه عدد اکتان بنزین بالاتر باشد، احتراق آن آرام تر بوده و بنزین با کیفیت تر می­باشد.

عدد اکتان یک سوخت در واقع درصد حجمی ایزواکتان در مخلوط با نرمال هپتان است. هرچه عدد اکتان یک سوخت بالاتر باشد، امواج احتراق داخل سیلندر منظم تر پخش شده و سوخت آرامتر و بهتر می­سوزد. عدد اکتان ایزو اکتان برابر 100 و نرمال هپتان برابر صفر است.

بنزین ها از لحاظ عدد اکتان به دو دستۀ بنزین معمولی و بنزین سوپر تقسیم می­شوند. در ایران بنزین معمولی دارای عدد اکتان بین 87 تا 90 و بنزین سوپر دارای عدد اکتان حدود 95 می­باشد. شما می­توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقالۀ عدد اکتان بنزین و راه های بهبود آن مراجعه کنید.

مواد موجود در اکتان بوسترها

مکمل های افزایندۀ عدد اکتان برای افزایش عدد اکتان بنزین دارای یک سری مواد افزودنی هستند که در اثر ترکیب شدن با بنزین عدد اکتان را افزایش می‌­دهند. این مواد غیر سربی هستند و عموماً دارای تأثیرات مخرب و آلودگی نیستند. برخی از این مواد افزودنی عبارتند از:

1. MTBE . ETBE

متیل ترشیئری بوتیل اتر (MTBE) و اتیل ترشیئری بوتیل اتر (ETBE) از جمله ترکیبات اتری افزایندۀ عدد اکتان هستند. این مواد می­توانند عدد اکتان بنزین را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهند.

2. آروماتیک ها

ترکیبات آروماتیکی چون تولوئن، بنزن و زایلن که دارای ساختار هیدروکربنی حلقوی هستند با افزایش به بنزین سبب بالا رفتن عدد اکتان و بهبود خاصیت آرام سوزی بنزین می­‌شوند.

3. الکل ها

الکل ها و خصوصاً اتانول از جمله مواد رایجی هستند که در اکثر مکمل هاتی سوخت وجود دارند و می‌­توانند عدد اکتان را به طور معمول حدود 2 تا 4 واحد افزایش دهند. در سوخت ماشین های مسابقه همواره مقداری اتانول می­ریزند تا بازده موتور آن­ها افزایش یابد. در صورتی که مقدار بیش از حد مجاز الکل در سوخت استفاده شود می‌­تواند باعث ایجاد رسوب و آسیب دیدن موتور خودرو شود.

چند نمونه از اکتان بوسترهای معروف

STP

برند STP یک شرکت روغن موتور آمریکایی است که شصت سال است در حوزۀ سوخت و فراورده ها و مکمل سوخت خودرو فعالیت دارد. این نام به عنوان مخفف Scientated Treated Petroleum است. این مکمل ها در حقیقت دو محصول در یک قالب هستند و علاوه بر افزایش عدد اکتان نقش تمیز کردن سیستم سوخت را هم ایفا می­‌کنند. استفاده از این مکمل ها سبب افزایش شتاب و قدرت خودرو و کاهش ضربه زدن در موتور می‌­شود.

TORCO

این مکمل محصول شرکت آمریکایی TORCO است که در سال 1950 تاسیس گردیده است. قیمت این مکمل ها نسبتاً گران است و بیشتر برای ماشین های مسابقه استفاده می‌­شوند. افزایش عدد اکتان ناشی از این مکمل ها بسیار چشمگیر است و می­‌تواند عدد اکتان سوخت را ده تا 15 واحد افزایش دهد. البته این افزایش معمولاً موقتی است و پایدار نیست.

KLOTZ

شرکت روان کننده Klotz Synthetic Lubricants در سال 1959 تأسیس شد. این شرکت روان کننده و  روغن های مصنوعی ، آئروسل ها و مواد افزایندۀ عدد اکتان سوخت را تولید می کند. مکمل های Klotz  یکی از محصولات محبوب این شرکت هستند که برای خودروهای عادی و مسابقه ای استفاده می­‌شوند.

تقویت کننده اکتان Klotz که با هدف افزایش اکتان بنزین پمپ تا 10 عدد طراحی شده است. در این مکمل ها یک جایگزین برای تترا اتیل سرب به منظور روانکاری اضافه شده است و در ضمن کنترل سرعت سوختن ، مقدار شعله را تثبیت می کند. همچنین می تواند به عنوان پاک کننده سیستم سوخت عمل کند و انژکتورها یا کاربراتور را تمیز نگه دارد.

در استفاده از مکمل ها باید احتیاط کرد زیرا در صورتی که به طور تصادفی در هر مکانی روی وسیله نقلیه ریخته شود ، رنگ ، پلاستیک و فایبرگلاس را تغییر رنگ می دهد.